ฐานข้อมูลสังคม - วัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ธงชาติ

          ธงชาติบรูไนมีลักษณะเป็นผืนธงสี่เหลี่ยมผืนผ้าสัดส่วน 1 ต่อ 2 มีสีเหลืองเป็นสีพื้น ซึ่งเป็นสีประจำตนของสุลต่าน มีแถบสีดำและขาวพาดจากด้านซ้ายบนไปยังขวาล่าง โดยสีดำ โดยสัญลักษณ์ดังกล่าวหมายถึงผู้ปกครอง และส่วนที่อยู่ตรงกลางด้านหน้าคือตราประจำชาติบรูไน

          เดิมบรูไนใช้ธงสีเหลืองเป็นธงประจำรัฐ จนกระทั่งปี ค.ศ. 1906 จึงได้เพิ่มแถบสีดำและสีขาวลงไป เมื่อบรูไนตกเป็นรัฐในอารักขาของอังกฤษ และในปี ค.ศ. 1959 ได้เพิ่มตราประจำชาติลงไปตรงกลางผืนธง พร้อมกับการประกาศใช้รัฐธรรมนูญอย่างเป็นทางการ

ตราประจำชาติ

          ตราประจำชาติบรูไนในปัจจุบันได้รับการพัฒนามาจากตราประจำราชวงศ์เดิม และประกาศใช้พร้อมกับรัฐธรรมนูญปี ค.ศ. 1959 โดยภายในตราสัญลักษณ์ประกอบไปด้วย ธง (Bendera) และฉัตร (Payung Ubor-Ubor) อยู่ด้านบนยอด ซึ่งสองสิ่งนี้ถือเป็นเครื่องราชกุธภัณฑ์ ถัดลงมาเป็นปีก (Sayap) โดยที่ปีกมีจำนวน 4 แฉก สื่อถึงการปกปักรักษาความยุติธรรม ความสงบสุข ความเจริญรุ่งเรืองและสันติภาพ ด้านข้างของตราสัญลักษณ์มีมือทั้งสองข้าง (Tangan) คอยประคองอยู่ เปรียบเสมือนรัฐบาลที่ต้องดูและประเทศ

          ตรงกลางของตราสัญลักษณ์เป็นพระจันทร์เสี้ยวหงายขึ้น พระจันทร์เสี้ยวถือเป็นสัญลักษณ์ของศาสนาอิสลาม ซึ่งเป็นศาสนาประจำชาติ ตรงกลางพระจันทร์เสี้ยวมีข้อความภาษามลายูที่เขียนด้วยตัวอักษรยาวีว่า “Sentiasa Berkhidmad Dengan Panduan Tuhan” ซึ่งแปลว่า “น้อมรับใช้ตามแนวทางของพระอัลเลาะห์เสมอ” และด้านใต้ของพระจันทร์เสี้ยวมีแถบผ้าที่จารึกข้อความว่า “Negara Brunei Darussalam” ที่แปลว่า “บรูไน นครแห่งสันติ”

ที่ตั้งและพื้นที่

          บรูไนจัดเป็นประเทศขนาดเล็กอันดับรองสุดท้ายของประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตั้งอยู่ด้านเหนือของเกาะบอร์เนียว ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยด้านทิศเหนือติดกับทะเลจีนใต้ ในขณะที่ด้านตะวันออก ตะวันตกและใต้ติดกับเขตรัฐซาราวัค ประเทศมาเลเซีย บรูไนมีพื้นที่ขนาด 5,765 ตารางกิโลเมตร หรือมีขนาดใกล้เคียงกับจังหวัดนครพนมเท่านั้น

          สภาพภูมิศาสตร์ของประเทศบรูไนแบ่งออกเป็นสองส่วนไม่ติดกัน โดยที่พื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ทางด้านตะวันตก และคั่นด้วยประเทศมาเลเซีย ส่วนพื้นที่ด้านตะวันออกมีขนาดเพียง 1 ใน 4 ของประเทศเท่านั้น ชายฝั่งทะเลของบรูไนยาว 161 กิโลเมตรโดยมีพรมแดนทางบกยาวทั้งสิ้น 266 กิโลเมตร และทั้งหมดติดกับประเทศมาเลเซีย

          บรูไนตั้งอยู่ในระหว่างเส้นละติจูดที่ 4 องศาถึง 5 องศาเหนือ และอยู่ในเส้นลองจิจูดที่ 114 องศา ถึง 115 องศาตะวันออก จากที่ตั้งนี้เองทำให้บรูไนใช้เขตเวลาเร็วกว่าเวลามาตรฐานสากล 8 ชั่วโมง (GMT +0800) ซึ่งอ้างอิงมาจากเส้นลองจิจูดที่ 120 องศาตะวันออก ซึ่งเป็นเวลาเดียวกับประเทศมาเลเซีย สิงคโปร์ อินโดนีเซียตอนกลาง (Central Indonesian Time) และฟิลิปปินส์ ซึ่งเป็นประเทศเพื่อนบ้านที่ใกล้เคียงของบรูไน

ภูมิอากาศ

          เนื่องจากที่ตั้งของบรูไนอยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตร สภาพภูมิอากาศของบรูไนจึงจัดอยู่ในเขตป่าฝนเขตร้อน (Tropical Rainforest Climate-AF) ตามการจัดแบ่งภูมิอากาศของเคปเปน (Koppen) ซึ่งทำให้ประเทศบรูไนมีฝนตกชุกและมีความชื้นสูง ส่วนฤดูกาลมีสองฤดูกาลหลัก คือ ฤดูฝนและฤดูแล้ง ในช่วงฤดูแล้งจะมีอุณหภูมิเฉลี่ยอยู่ที่ 24-36 องศาเซลเซียส ส่วนฤดูฝนจะมีอุณหภูมิเฉลี่ยอยู่ที่ 20-28 องศาเซลเซียส

          จากทำเลที่ตั้งที่อยู่บนเกาะทำให้บรูไนเป็นประเทศที่มีฝนตกชุก โดยเฉลี่ยอยู่ที่ 2,500 มิลลิเมตรในเขตชายฝั่งและ 4,000 เมตรในเขตป่า โดยที่เดือนที่มีฝนตกชุกที่สุดคือในช่วงเดือน ตุลาคม ถึง ธันวาคม ส่วนเดือนที่ฝนตกน้อยที่สุดจะเป็นช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงมีนาคม

          จากการที่ฝนตกชุกทำให้ภัยธรรมชาติส่วนใหญ่ของบรูไนเกิดจากการที่ฝนตกเป็นปริมาณมากซึ่งก่อให้เกิดน้ำท่วมฉับพลันและน้ำป่าไหลหลากได้ และบางครั้งในฤดูแล้งบรูไนก็ได้รับผลกระทบจากหมอกควันไฟป่าซึ่งเกิดจากประเทศอินโดนีเซีย

ภูมิประเทศ

          บรูไนมีสภาพพื้นที่เป็นที่ราบชายฝั่ง โดยลาดขึ้นไปยังภูเขาอยู่ทางด้านตะวันออก ส่วนด้านตะวันเป็นเป็นเนินเขาขนาดเล็ก กระจายตัวไป จุดที่สูงที่สุดของประเทศคือ ภูเขาปะกอน (Bukit Pagon) สูงจากระดับน้ำทะเล 1,850 เมตร มีแม่น้ำเบลาอิตเป็นแม่น้ำที่ยาวที่สุดของบรูไน โดยบรูไนยังคงมีพื้นที่ป่าไม้กว่าร้อยละ 85 โดยมากเป็นป่าฝนเขตร้อนและป่าชายเลน

          ฟรานซ์ (Franz) ได้กล่าวถึงสภาพภูมิประเทศของบรูไนว่าสามารถแบ่งสัณฐานออกได้เป็นสามส่วน คือ เขตที่สูงหรือเขตทิวเขา เขตเนินเขา และเขตที่ต่ำหรือที่ราบชายฝั่งทะเล ซึ่งเขตทิวเขาจะตั้งอยู่ทางด้านใต้ของประเทศ (ลึกเข้าไปในแผ่นดิน) จากนั้นค่อยๆลาดมายังลุ่มน้ำและชายฝั่งทะเล โดยอำเภอต่างๆ ของบรูไนก็ตั้งตามเขตลุ่มน้ำต่างๆ เช่น แม่น้ำเบลาอิท แม่น้ำบรูไน แม่น้ำเตมบูรอง และแม่น้ำตูตอง

การเมืองการปกครอง

          บรูไนเป็นประเทศเดียวในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ยังคงการปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์เอาไว้ ซึ่งในปัจจุบันระบอบดังกล่าวยังคงใช้กับแพร่หลายในประเทศอิสลามในภูมิภาคตะวันออกกลาง เช่น กาตาร์ ซาอุดิอาระเบีย โดยที่พระมหากษัตริย์หรือสุลต่านจะเป็นทั้งประมุขของรัฐและประมุขฝ่ายบริหาร โดยที่บรูไนเป็นหนึ่งใน 4 ประเทศที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่นเดียวกับ ไทย กัมพูชาและมาเลเซีย

          จากประวัติศาสตร์บรูไน ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 15 บรูไนมีการแบ่งโครงสร้างการปกครองออกเป็น 4 ตำแหน่งสำคัญที่ขึ้นตรงต่อสุลต่าน อันประกอบไปด้วย (ดลมนรรจน์ บากาและชัยวัฒน์ มีสัณฐาน, 2557: 84)

• เปอร์งีรัญ เบนดาฮารา ดูแลด้านการบริหารประเทศ
• เปอร์งีรัญ ตะมะงง ดูแลด้านความปลอดภัยและรักษากฎหมาย
• เปอร์งีรัญ ดีกาตง ดูแลด้านการคลัง
• เปอร์งีรัญ เปอมันจา ดูแลด้านขนบธรรมเนียมประเพณี

           นอกจากตำแหน่งที่สำคัญทั้งสี่ตำแหน่งแล้ว ยังมีตำแหน่งขุนนางอีก 62 คน และคณะมนตรีอีก 60 คนเพื่อดูแลกิจการด้านต่างๆตั้งแต่ระดับล่างขึ้นมายังระดับบน นอกจากนี้ในสมัยนั้นยังมีตำแหน่งที่เทียบเท่ากับนายกรัฐมนตรีในปัจจุบัน คือตำแหน่งเปฮิน ดาตู เปอร์ดานามนตรี และนอกจากนี้ยังมีการแต่งตั้งตำแหน่งที่สำคัญทางด้านศาสนาอีกด้วย

           ในช่วงเวลาดังกล่าว มีการใช้หลักกฎหมายบรูไน ซึ่งได้อิทธิพลมาจากหลักกฎหมายมะละกาและอาเจห์ ซึ่งเป็นหลักกฎหมายที่มีพื้นฐานมาจากหลักกฎหมายอิสลามผสมเข้ากับวัฒนธรรมท้องถิ่น และหลังจากนั้นก็มาการใช้หลักกฎหมายดังกล่าวและปรับปรุงให้เข้ากับสมัยเรื่อยมา

           จนในท้ายที่สุด เมื่อบรูไนเป็นรัฐอารักขาของอังกฤษก็ได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนกฎหมายให้เข้ากับวิถีทางของชาวตะวันตกมายิ่งขึ้น แต่ยังคงรักษาแนวทางของอิสลามและวัฒนธรรมท้องถิ่นไว้ได้ จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1959 ได้มีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญอย่างเป็นทางการในสมัยของสุลต่านโอมาร์ อาลี ไซฟุดดินที่ 3 ซึ่งพระองค์เป็นผู้ร่างรัฐธรรมนูญพร้อมกับคณะ และมีอังกฤษเป็นที่ปรึกษา โดยเนื้อหาของรัฐธรรมนูญพูดถึงการแบ่งโครงสร้างการบริหารและข้อกำหนดของผู้ที่จะมาดำรงตำแหน่งต่างๆ

ปรัชญาในการปกครองประเทศ

          ประเทศบรูไนได้กำหนดแนวทางในการบริหารประเทศด้วยหลัก MIB คือ มลายู (Melayu) อิสลาม (Islam) และพระมหากษัตริย์ (Berjaya) (ดลมนรรจน์ บากาและชัยวัฒน์ มีสัณฐาน, 2557: 92)

มลายู คือหมายถึงบรูไนเป็นประเทศของชาวมลายู พูดภาษามลายูและใช้วัฒนธรรมมลายูเป็นวัฒนธรรมหลักของประเทศ

อิสลาม การที่ประชาชนชาวบรูไนนับถือศาสนาอิสลามอย่างมั่นคง ไม่แปรเปลี่ยนเป็นอื่น ต้องเชื่อฟังผู้นำ เป็นสิ่งที่หล่อหลอมผู้คนเป็นหนึ่งเดียว ร่วมกันทำความดีและเป็นศาสนาที่พระเจ้าทรงประทานมาให้

พระมหากษัตริย์ คือหมายถึงองค์สุลต่าน โดยที่ยึดแนวทางว่าพระเจ้าทรงประสงค์ให้สุลต่านปกครองประเทศบรูไนและประชาชนชาวบรูไน โดยที่กำหนดสถานภาพของสุลต่านไว้ว่าทรงเป็นผู้ปกครองประเทศ ผู้นำทางศาสนา ผู้นำข้าราชการ ผู้นำทางวัฒนธรรมและผู้นำกองทัพ

ประมุขของรัฐ

          ประเทศบรูไนมีสุลต่านปกครองประเทศมาอย่างต่อเนื่อง โดยสุลต่านพระองค์แรกนับจากเจ้าผู้ปกครองบรูไนที่หันมานับถือศาสนาอิสลามพระองค์แรก คือ สุลต่านมุฮัมมัดซาห์ หรือ อวัง อลัค เบตาตาร์ (Muhammad Shah / Awang Alak Betatar) สืบเรื่อยมาจนถึงปัจจุบันคือสุลต่านองค์ที่ 29 ที่รู้จักกันในนามของสุลต่านฮัสซานัลโบเกียห์

          สุลต่านฮัสซานัลโบเกียห์มีพระนามเต็มว่า “Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah ibni Al-Marhum Sultan Haji Omar Ali Saifuddien Sa'adul Khairi Waddien” ประสูติเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม ค.ศ. 1946 ที่บันดาร์เสรีเบกาวัน หรือบรูไนทาวน์ในสมัยนั้น โดยเป็นบุตรชายคนโตสุดของสุลต่านโอมาร์อาลีไซฟุดเดียนที่ 3 สุลต่านองค์ที่ 28 ของบรูไน โดยทรงจบการศึกษาชั้นมัธยมจากสถาบันวิคตอเรีย ณ กรุงกัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย ก่อนที่จะไปศึกษาวิชาทางการทหารจากโรงเรียนนายร้อยทหารบกแซนด์เฮิสต์ ในสหราชอาณาจักร ทรงได้รับการแต่งตั้งให้เป็นองค์มกุฎราชกุมารเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม ค.ศ. 1961

          พระองค์ทรงขึ้นครองราชย์เป็นสุลต่านองค์ที่ 29 ต่อจากพระบิดาเมื่อวันที่ 4 ตุลาคม ค.ศ. 1967 โดยมีพิธีบรมราชาภิเษกจากพระราชินีอลิซาเบธที่ 2 ในวันที่ 1 สิงหาคม ค.ศ. 1968 เนื่องจากในขณะนั้นบรูไนยังคงมีสภานะเป็นรัฐอารักษาของสหราชอาณาจักรอยู่

          ในด้านชีวิตส่วนพระองค์ พระองค์ทรงมีพระมเหสีทั้งสิ้น 3 พระองค์ มีบุตรและธิดารวมทั้งสิ้น 12 พระองค์ ดังรายนามต่อไปนี้

• Raya Isteri Pengiran Anak Hajah Saleha (สมรสปี ค.ศ. 1965)
  • Princess Hajah Rashidah Sa’adatul Bolkiah
  • Princess Hajah Muta-Wakkilah Hayatul Bolkiah
  • Crown Prince Al-Muhtadee Billah (มกุฎราชกุมาร)
  • Princess Hajah Majeedah Nuurul Bolkiah
  • Princess Hajah Hafizah Sururul Bolkiah
  • Prince Abdul Malik
• Princess Hajah Mariam (สมรสปี ค.ศ. 1982 และหย่าร้างในปี ค.ศ. 2003)
  • Prince Haji Abdul Azim
  • Princess Azemah Ni’matul Bolkiah
  • Princess Fadzillah Lubabul Bolkiah
  • Prince Abdul Mateen
• Princess Azrinaz Mazhar Hakim (สมรสปี ค.ศ. 2005 และหย่าร้างในปี ค.ศ. 2010)
  • Prince Abdul Wakeel
  • Princess Ameerah Wardatul Bolkiah

เนื่องจากบรูไนปกครองโดยระบอบสมบูรณาญาสิทธิราช สุลต่านฮัสซานัลโบเกียห์จึงทรงเป็นทั้งประมุขของรัฐ (Head of State) และประมุขฝ่ายบริหาร (Head of Government) อีกด้วย

รายพระนามของสุลต่านแห่งบรูไนตามที่จารึกในประวัติศาสตร์บรูไน

(ที่มา: http://www.history-centre.gov.bn/sultanbrunei.htm)

การปกครอง

          ประเทศบรูไนแบ่งอำนาจการปกครองเป็นสามส่วนหลักเฉกเช่นประเทศอื่นๆ คือ ฝ่ายบริหาร ฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายตุลาการ โดยในฝ่ายบริหารนั้น เนื่องจากบรูไนปกครองโดยระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ องค์สุลต่านจึงกำรงตำแหน่งทั้งประมุขของรัฐและประมุขของฝ่ายบริหาร และตามรัฐธรรมนูญของบรูไนยังระบุให้สุลต่านเป็นที่ปรึกษาและประธานของ 5 หน่วยงานหลักดังต่อไปนี้

          คณะองคมนตรี (Privy Council) ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาของสุลต่านในเรื่องการปกครองและการบริหารราชการแผ่นดิน รวมทั้งการแก้ไขรัฐธรรมนูญ รวมไปถึงการแต่งตั้งบรรดาศักดิ์ตามธรรมเนียมของมาเลย์ โดยสมาชิกขององคมนตรีจะประกอบไปด้วยเชื้อพระวงศ์และเจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐบาล

          คณะกรรมการสืบสันตติวงศ์ (Council of Succession) สภาแห่งนี้มีหน้าที่กำกับดูแลการสืบสันตติวงศ์ให้เป็นไปตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ

          คณะกรรมการศาสนา (Religious Council) รู้จักกันในนามของ คณะกรรมการศาสนาอิสลามแห่งบรูไน (Brunei Islamic Religious Council-BIRC) มีหน้าที่กำกับและดูแลนโยบายรัฐและการบริหารราชการแผ่นดินให้เป็นไปตามหลักของศาสนาอิสลาม โดยคณะกรรมการประกอบไปด้วยรัฐมนตรี จุฬาราชมนตรี ประธานศาลชารีอะห์ รวมไปถึงบุคคลที่ได้รับการแต่งตั้งโดยสุลต่าน

          คณะรัฐมนตรี (Council of Minister) คณะรับมนตรีประกอบไปด้วยนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีอาวุโส รัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างๆ ทั้งสิ้น 12 กระทรวง รวมไปถึงรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวง โดยทั้ง 12 กระทรวงมีรายนามดังต่อไปนี้

• กระทรวงการคลัง
• กระทรวงกลาโหม
• กระทรวงการต่างประเทศและการค้า
• กระทรวงศึกษาธิการ
• กระทรวงการศาสนา
• กระทรวงอุตสาหกรรมและทรัพยากรธรรมชาติ
• กระทรวงการสื่อสาร
• กระทรวงมหาดไทย
• กระทรวงสาธารณสุข
• กระทรวงการพัฒนา
• กระทรวงวัฒนธรรม เยาวชนและกีฬา
• กระทรวงพลังงาน

          ปัจจุบันคณะรัฐมนตรีของบรูไนมีจำนวนทั้งสิ้น 22 คน โดยมีสุลต่านฮัสซานัลโบเกียห์เป็นนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังและกระทรวงกลาโหม โดยที่มีองค์มกุฎราชกุมารเป็นรัฐมนตรีอาวุโส รัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างๆ 12 คนรวมไปถึงรัฐมนตรีช่วยว่าการอีก 8 คน

           สภานิติบัญญัติ (Legislative Council) สภานิติบัญญัติของบรูไนได้ถูกจัดตั้งขึ้นอีกครั้งในปี พ.ศ. 2547 หลังจากถูกระงับมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2527 ประกอบไปด้วยสมาชิกทั้งสิ้น 36 คน โดยประธานสภานิติบัญญัติจะได้รับการแต่งตั้งโดยสุลต่าน โดยสภาแห่งนี้มีหน้าที่ให้คำปรึกษาแก่รัฐบาล ตรวจสอบ บัญญัติกฎหมาย อนุมัติงบประมาณรายจ่าย โดยในสมาชิกประกอบไปด้วยคณะรัฐมนตรี บุคคลที่มีชื่อเสียง ผู้นำชุมชน โดยทั้งหมดได้รับการแต่งตั้งจากสุลต่าน

            จากเหตุการณ์ความวุ่นวายในช่วงที่มีการเสนอแนวคิดรวมประเทศมาเลเซีย ทำให้กิจการพรรคการเมืองที่เคยมีมาได้ถูกระงับลง แต่ในปี ค.ศ. 1985 ได้มีการเปิดโอกาสให้มีการตั้งพรรคการเมืองอีกครั้งหนึ่ง โดยมีการก่อตั้งพรรค Brunei National Democratic Party (BNDP) และต่อมาได้มีการจัดตั้งอีกพรรคการเมืองคือ Brunei National United Party (BNUP) ซึ่งถึงแม้จะมีพรรคการเมือง แต่ก็ถูกควบคุมและสอดส่องดูแลโดยสุลต่านอย่างเข้มงวด แต่ต่อมาภายหลังพรรค BNDP ได้ถูกยุบลง เนื่องจากมีแนวทางที่ไม่สอดคล้องกันกับรัฐบาลของสุลต่าน

ตุลาการ

          บรูไนใช้กฎหมายสองระบบ โดยระบบแรกวางรากฐานโดยอังกฤษ โดยมีพื้นฐานมาจากระบบกฎหมายของอังกฤษ โดยระบบกฎหมายดังกล่าวมีการใช้โดยทั่วไปในประเทศบรูไน โดยมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมเป็นผู้ดูแลระบบกฎหมายดังกล่าว ส่วนอำนาจการตัดสินคดีอยู่ที่ศาลสูงสุด เป็นระบบสามศาลคือ ศาลชั้นต้น ศาลอุทรณ์และศาลฎีกา และนอกจากนี้ยังมีศาลแพ่งที่คอยตัดสินข้อพิพาทเรื่องการเงิน

          ระบบกฎหมายอีกระบบคือ “กฎหมายอิสลาม” หรือที่รู้จักกันในนามของกฎหมายชารีอาห์ (Shariah) ซึ่งเป็นกฎหมายที่บังคับใช้กับชาวมุสลิม โดยมีศาลแยกต่างหากจากกัน และตัดสินตามแนวทางของศาสนาอิสลาม โดยที่แบ่งย่อยเป็นอีก 4 หน่วยงานคือ (ดลมนรรจน์ บากาและชัยวัฒน์ มีสัณฐาน, 2557: 99-100)

• แผนกมุฟตี เป็นแผนกที่ทำหน้าที่วินิจฉัยข้อพิพาทต่างๆที่ถูกส่งขึ้นมาตีความ
• แผนกกอฎี เป็นแผนกที่ทำหน้าพิพากษาคดีความต่างๆ
• แผนกชารีอะห์ เป็นแผนกที่ให้คำปรึกษากับสุลต่านเกี่ยวกับกิจการของมุสลิม
• แผนกสืบสวน มีหน้าที่สืบสวน สอบสวน จับกุมผู้กระทำผิด

กองทัพบรูไน

          กองทัพแห่งชาติบรูไนถือกำเนิดเมื่อ 31 พฤษภาคม ค.ศ. 1961 โดยมีพัฒนาการมาจากกองทัพมลายูบรูไน โดยต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็นกองทัพหลวงแห่งบรูไน ทั้งนี้เพื่อแสดงถึงความเป็นกองทัพของพระราชา และในปัจจุบันกองทัพแห่งชาติบรูไนได้ใช้ชื่อว่า The Royal Brunei Armed Forces (RBAF) โดยทำหน้าที่ปกปักรักษาประเทศบรูไนและรักษาไว้ซึ่งความมั่นคงของชาติ โดยมีการแบ่งโครงสร้างของกองทัพเป็นห้าหน่วยงานหลักคือ กองทัพบก กองทัพเรือ กองทัพอากาศ กองทหารบริการและกองฝึกอบรม และนอกจากนี้บรูไนยังมีกองทหารกุรข่ามาประจำการอยู่ด้วย เพื่อเป็นทหารราชองครักษ์และรักษาความปลอดภัยของบ่อน้ำมัน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

          เนื่องจากบรูไนเป็นประเทศขนาดเล็ก จึงแบ่งการปกครองออกเป็น “อำเภอ” (Daerah) มีทั้งสิ้น 4 อำเภอ และในแต่ละอำเภอประกอบไปด้วย “ตำบล” (Mukim) และหน่วยย่อยสุดคือ “หมู่บ้าน” (Kampong) โดยที่อำเภอทั้ง 4 ประกอบไปด้วย

          เบลาอิต (Belait) เป็นอำเภอที่ตั้งอยู่ทางตะวันตกสุดและเป็นอำเภอที่ใหญ่ที่สุดของบรูไน มีขนาดพื้นที่ 2,724 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณครึ่งหนึ่งของประเทศบรูไน แต่มีประชากรเพียง 60,744 คน โดยมีกัวลาเบลาอิตเป็นเมืองหลวง โดยชื่ออำเภอเบลาอิตมาจากชาวเบลาอิต ซึ่งเป็นชนพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ดังกล่าว อำเภอเบลาอิทประกอบไปด้วย 8 ตำบล คือ

• บูกิตซาวัต (Bukit Sawat)
• กัวลาบาไล (Kuala Balai)
• กัวลาเบลาอิท  (Kuala Belait)
• ลาบิ (Labi)
• เลียง (Liang)
• เมอลิลาส (Melilas)
• เซอเรีย (Seria)
• ซูกัง (Sukang)

           บรูไนและมัวรา (Brunei and Muara) เป็นอำเภอที่มีประชากรเยอะที่สุด โดยมีประชากรจำนวน 279,924 คน ซึ่งเป็นประชากรกว่า 2 ใน 3 ของบรูไน และนอกจากนี้ บรูไนและมัวรายังเป็นอำเภอที่เล็กที่สุดของบรูไนอีกด้วย โดยมีพื้นที่เพียง 571 ตารางกิโลเมตร มีเมืองบันดาร์เสรีเบกาวันเป็นเมืองหลวงของอำเภอและเมืองหลวงของประเทศ อำเภอบรูไนและมัวราประกอบไปด้วย 18 ตำบล โดยที่ 6 ตำบลเป็นตำบลที่เป็นหมู่บ้านกลางน้ำ โดยทั้ง 18 ตำบลประกอบไปด้วย

• เบอรากัสเอ (Berakas A)
• เบอรากัสบี (Berakas B)
• กาดงเอ (Gadong A)
• กาดงบี (Gadong B)
• เกียงเกห์ (Kianggeh)
• กาลินัส (Kalinas)
• โกตาบาตู (Kota Batu)
• ลูมาปัส (Lumapas)
• เมนตีรี (Mentiri)
• เปิงกาลันบาตู (Pengkalan Batu)
• เซงกุรอง (Sengkurong)
• เซอราซา (Serasa)
• บุรองปิไงอาเยอร์ (Burong Pingai Ayer)
• เปรามู (Peramu)
• ซาบา (Saba)
• สุไหงเกอบุน (Sungai Kebun)
• สุไหงเกดายาน (Sungai Kedayan)
• ตามอย (Tomoi)

          เตมบุรง (Temburong) เตมบุรงเป็นอำเภอที่ไม่มีพื้นที่ทางบกติดกับอำเภออื่นๆ และแยกตัวออกจากพื้นที่ส่วนใหญ่ โดยมีรัฐซาราวัคของประเทศมาเลเซียขั้นกลาง อำเภอเตมบุรงมีพื้นที่ 1,304 ตารางกิโลเมตร และมีประชากรเพียง 8,852 คน ซึ่งเป็นอำเภอที่มีประชากรน้อยที่สุด มีเมืองเปกันบังการ์เป็นเมืองหลวง ในอำเภอเตมบุรงประกอบไปด้วย 5 ตำบลคือ

• อาโม (Amo)
• บังการ์ (Bangar)
• บาตูอาโปย (Batu Apoi)
• โบกอก (Bokok)
• ลาบู (Labu)

          ตูตอง (Tutong) เป็นอำเภอที่อยู่ระหว่างอำเภอเบลาอิตกับบรูไนและมัวรา มีพื้นที่ขนาด 1,166 ตารางกิโลเมตร มีประชากรทั้งสิ้น 43,852 คน มีเมืองเปกันตูตองเป็นเมืองหลวง อำเภอตูตองประกอบไปด้วย 8 ตำบล คือ

• เกรียม (Keriam)
• กิอูดัง (Kiudang)
• ลามูนิน (Lamunin)
• เปกันตูตอง (Pekan Tutong)
• รัมไบ (Rambai)
• ตันจงมายา (Tanjong Maya)
• เตลีไซ (Telisai)
• อูกง (Ukong)

ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

          องค์กรระหว่างประเทศ บรูไนเป็นสมาชิกของเครือรัฐจักรภพ (1 มกราคม พ.ศ. 2527) สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (7 มกราคม พ.ศ. 2527) สหประชาชาติ (21 กันยายน พ.ศ. 2527) องค์กรความร่วมมืออิสลาม องค์การการค้าโลก องค์การความร่วมมือทางเศรษฐกิจแห่งเอเชียแปซิฟิก พร้อมกันนั้นบรูไนยังได้เป็นเจ้าภาพในการจัดงานประชุมในหลายครั้ง

          ความสัมพันธ์กับประเทศใกล้เคียง ความสัมพันธ์ระหว่างบรูไนกับประเทศที่มีพื้นที่ติดกันอย่างมาเลเซียนั้นมีความสัมพันธ์ที่ราบรื่น จะมีอยู่สิ่งที่เป็นปัญหาอยู่บ้างเช่น กรณีข้อพิพาทในเขตลิมบัง แต่ทั้งสองฝ่ายได้เจรจาที่หยุดการสำรวจปิโตรเลียมและก๊าซธรรมชาติในพื้นที่ดังกล่าว และในที่สุดได้บรรลุข้อตกลงร่วมกันในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2552 เมื่อบรูไนได้ยุติการอ้างสิทธิ์เหนือดินแดนดังกล่าว

          ส่วนความสัมพันธ์กับประเทศสิงคโปร์นั้นแน่นแฟ้นเป็นอย่างมาก เนื่องจากมีระบบเศรษฐกิจที่เกื้อหนุนกัน และต่างเป็นประเทศคู่ค้าที่สำคัญซึ่งกันและกัน ดังจะเห็นได้จากบรูไนผูกค่าเงินของตัวเองเข้ากับเงินตราของประเทศสิงคโปร์

          ความสัมพันธ์กับประเทศไทย ไทยกับบรูไนได้เริ่มสถาปนาความสัมพันธ์ในระดับกงสุลตั้งแต่เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2526 และทันทีที่บรูไนได้รับเอกราช ไทยก็ยกระดับความสัมพันธ์เป็นระดับเอกอัคราชทูต และเมื่อสถาปนาความสัมพันธ์แล้ว ไทยกับบรูไนได้มีการแลกเปลี่ยนการเยือนในหลายครั้ง

          ไทยกับบรูไนมีความสัมพันธ์ที่ดีและราบรื่นกันมาโดยตลอด บรูไนนำเข้าสินค้าอุปโภค บริโภคจากไทย เช่น ข้าว เสื้อผ้าสำเร็จรูป น้ำตาล และวัสดุก่อสร้าง ส่วนไทยนำเข้าน้ำมันดิบจากบรูไน และมีแรงงานไทยทำงานอยู่ในประเทศบรูไนจำนวน 15,000 คน ซึ่งมีแนวโน้มที่ลดลง แรงงานส่วนมากทำงานในภาคการก่อสร้าง

          ความสัมพันธ์กับประเทศอังกฤษ ความสัมพันธ์ระหว่างบรูไนกับอังกฤษมีความแนบแน่นกันโดยตลอด เนื่องจากบรูไนเป็นอดีตอาณานิคม ถึงแม้บรูไนจะเป็นเอกราชโดยสมบูรณ์แล้ว อังกฤษยังคงช่วยเหลือบรูไนในด้านการทหาร ทั้งการจัดหาอาวุธและฝึกอบรม รวมทั้งให้ทหารกุรข่าประจำการที่บรูไนเพื่อเป็นทหารราชองครักษ์และพิทักษ์บ่อน้ำมัน

ประชากรและกลุ่มชาติพันธุ์

          บรูไนมีประชากรทั้งสิ้น 429,646 คน เทียบเท่ากับจำนวนประชากรในจังหวัดบึงกาฬ ประกอบไปด้วยชาวมาเลย์ร้อยละ 65.7 ชาวจีนร้อยละ 10.3 และอื่นๆอีกร้อยละ 24 ภาษามาเลย์เป็นภาษาราชการ ภาษาอังกฤษและภาษาจีนถิ่น โครงสร้างประชากรส่วนใหญ่เป็นประชากรวัยแรงงาน (ช่วงอายุ 25-54 ปี) มีสูงถึงร้อยละ 46.9 รองลงมาคือประชากรวัยเด็ก (ช่วงอายุ 0-14 ปี) มีร้อยละ 23.82 อัตราการเพิ่มของประชากรอยู่ที่ร้อยละ 1.62 อัตราการเกิดอยู่ที่ 17.32 คนต่อประชากร 1,000 คน ส่วนอัตราการตายอยู่ที่ 3.52 คนต่อประชากร 1,000 คน อัตราการอพยพเข้าอยู่ที่ 2.43 คนต่อประชากร 1,000 คน ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเมืองร้อยละ 77.2 มีสัดส่วนประชากรผู้ชายต่อผู้หญิงในอัตราส่วนที่ใกล้เคียงกัน (ผู้ชาย 0.98 คนต่อผู้หญิง 1 คน)

ศาสนา

          ศาสนาอิสลามเป็นศาสนาประจำชาติ ประชาชนบรูไนส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลามนิกายสุนหนี่มัสฮับซาฟิอีย์ ร้อยละ 78.8 ศาสนาคริสต์ร้อยละ 8.7 และอื่นๆอีกร้อยละ 12.5

วันหยุดราชการ

          วันหยุดราชการของบรูไนส่วนมากล้วนเกี่ยวเนื่องกับศาสนาอิสลาม โดยบรูไนมีวันหยุดราชการที่อ้างอิงตามปฎิทินของศาสนาอิสลาม ได้แก่ วันเกิดศาสนามูฮัมหมัด (Muhammad Birthday) วันเสด็จขึ้นสวรรค์ของศาสดามูฮัมหมัด (Israk Mikraj) วันเริ่มต้นการถือศีลอด (First Day of Ramadhan) วันละศีลอด (Hari Raya Aidil Fitri) วันประกาศใช้คำภีร์อัลกุอ่าน (Nuzul Al-Quran) วันสิ้นสุดการทำพิธีฮัจญ์ (Hari Raya Aidil Adha) วันขึ้นปีใหม่ของปฎิทินอิสลาม (Al-Hijra)

          นอกจากนี้ยังมีวันหยุดราชการที่เกี่ยวเนื่องกับรัฐ ได้แก่ วันชาติ (23 กุมภาพันธ์) วันก่อตั้งกองทัพ (31 พฤษภาคม) วันเฉลิมพระชนมพรรษา (15 กรกฎาคม) ส่วนวันหยุดราชการอื่นๆ ได้แก่ วันขึ้นปีใหม่ วันตรุษจีน วันคริสต์มาส

เพลงชาติบรูไน

          “Ya Allah lanjutkanlah Usia

Kebawah Duli Yang Maha Mulia

Adil berdaulat menaungi nusa

Memimpin rakyat kekal bahagia

Hidup sentosa Negara dan Sultan

Ilahi selamatkan Brunei Darussalam”

“ขออัลเลาะห์ทรงอำนวยพรแด่องค์สุลต่าน

ให้ทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน

ให้ทรงปกครองอาณาจักรด้วยความยุติธรรมและสง่างาม

และให้ประชาจงเป็นสุขชั่วกาลนาน

ขอสันติสุขจงมีแด่ชาติและองค์สุลต่าน

ขอพระเจ้าทรงคุ้มครองบรูไน นครแห่งสันติสุข”